Gezondheid
Afvallen: Hoe maak je een gewoonteverandering?
Als voedingsdeskundige met een hart voor gezondheid zie ik elke week talloze mensen die willen afvallen. Ze komen binnen met het idee dat gewichtsverlies een eenvoudig pakket is: kilo’s verliezen met een rigide weekmenu en verwachten dat de resultaten zich als vanzelf aandienen, zelfs als ze ‘s avonds meer snacken dan ze toegeven.
Ze willen de realiteit van calorieën negeren en liefst zo min mogelijk inspanning leveren. Laat me je uit de droom helpen: zo werkt het niet.
Afvallen vereist een verandering in diepgewortelde gewoontes, en dat kost moeite. Vraag jezelf af: “Pak ik andere veranderingen in mijn leven ook op deze manier aan?” Blijf je altijd in je comfortzone, of ben je bereid het onbekende te verkennen om wegen te vinden naar jouw geluk?
Als afvallen een rol speelt in jouw zoektocht naar geluk, dan is het tijd om er werk van te maken. De meesten van ons moeten hard werken voor wat we willen bereiken, en jij bent daar geen uitzondering op.
Wil je jezelf niet gelukkig zien? Wat weerhoudt je ervan om te veranderen? Is het de uitdaging van een dieet? Vind je de betrokkenheid lastig of te obsessief? Ik hoor graag over de obstakels die je tegenkomt op jouw pad naar een gezonder leven!
Gewoontes
Gewoontevorming is geen snel proces; het vereist tijd en herhaling om een vaste plaats in je dagelijkse routine te verwerven. Een gewoonte begint met een intentie, een neiging om iets te doen. Door deze intentie consequent te herhalen, verandert het uiteindelijk in een automatische gewoonte.
In de gezondheidssector worden gewoonten vaak als gezond of ongezond bestempeld. Maar het is nog boeiender om de onderliggende gewoonten te onderzoeken die bijdragen aan gewichtstoename, zoals automatische handelingen die je niet meer bewust overweegt (zoals auto rijden of typen op je toetsenbord).
Om ongezonde gewoonten effectief aan te pakken, kan een zogenaamde intentie-implementatie strategie worden toegepast. Dit houdt in dat je planmatig een idee inzet om iemands intenties te wijzigen. In een bepaalde studie hebben onderzoekers bijvoorbeeld een opvallende recycleplek gecreëerd om medewerkers aan te moedigen meer te recyclen, wat succesvol bleek bij de 109 deelnemende medewerkers.
Informatie verstrekking is niet voldoende
Enkel informatieverstrekking is vaak onvoldoende om daadwerkelijk gewoontes te veranderen. Hoewel het bieden van informatie een belangrijk startpunt is voor bewustwording en educatie, leidt het zelden direct tot een blijvende gedragsverandering.
Gewoontes zijn diep ingesleten gedragingen die meer vergen dan alleen kennis om te wijzigen. Motivatie, ondersteuning, en concrete strategieën zijn essentieel om oude patronen te doorbreken en nieuwe, gezondere gewoontes te vormen.
Echter, informatieverstrekking kan effectiever zijn bij personen die al ergens last van hebben en op zoek zijn naar oplossingen. In dergelijke gevallen kan informatie dienen als een katalysator voor verandering, door mensen de tools en het inzicht te geven die ze nodig hebben om hun gedrag aan te passen.
Toch blijft ook hier het combineren van informatie met ondersteuning en praktische stappen cruciaal voor succesvolle gewoonteverandering.
Problematisch maar er toch niks aan doen?
Mensen lijken soms wel pijnzoekers. We ervaren gezondheidsproblemen en richten ons dan pas op de symptomen als de situatie ondraaglijk wordt. Vervolgens keren de problemen terug, en we lijken bijna te genieten van de onaangename sensaties die ze met zich meebrengen.
Waarom anders blijven we zo lang rondlopen met symptomen zonder de onderliggende oorzaak aan te pakken (uitzonderlijke situaties daargelaten)?
Een groot probleem is dat velen pas actie ondernemen als de last onmiskenbaar wordt. Neem bijvoorbeeld personen met overgewicht die knieklachten ontwikkelen door slijtage. Een dokter kan hen vertellen dat de extra kilo’s te belastend waren op de lange termijn. Dan ontstaat er vaak spijt, vooral wanneer mobiliteit beperkt wordt en men om de paar honderd meter moet rusten.
Het geval van overgewicht is complex, want niet altijd zijn er symptomen, behalve het gewicht zelf. Er kunnen tekenen zijn die suggereren dat iemand te zwaar is, maar dit betekent niet automatisch dat er knieproblemen zullen ontstaan, vooral als iemand aan krachttraining doet en sterke benen heeft. De situatie verschilt dus per individu!
Afslanken en je gezondheid
In de gezondheids- en afslanksector is er vaak een neiging om gewichtsverlies en algemene gezondheid niet duidelijk van elkaar te scheiden. Veel gezondheidsproblemen worden automatisch gekoppeld aan overgewicht, wat niet altijd de juiste benadering is.
Hoewel gewicht en gezondheid zeker met elkaar verbonden zijn, vereist een effectieve aanpak niet altijd een focus op beide aspecten tegelijk. Bijvoorbeeld:
Stel je voor, je bent Anna, je weegt 100 kilogram en je hebt last van hoge bloeddruk. Anna’s doel is om af te vallen tot 75 kilogram en zich energieker te voelen.
Het proces van afvallen draait puur om het creëren van een calorietekort, volgens de wetten van de thermodynamica. Anna kan wel gewicht verliezen, maar dit betekent niet automatisch dat haar bloeddruk normaliseert.
Als we kijken naar ‘gezondheid’, kunnen we ontdekken dat Anna’s dieet arm is aan bepaalde voedingsstoffen die essentieel zijn voor bloeddrukregulatie. Het advies om meer van deze voedingsstoffen te consumeren wordt niet gegeven om haar te helpen afvallen, maar omdat het haar bloeddruk kan verbeteren en haar risico op gerelateerde gezondheidsproblemen kan verminderen.
Het is dus belangrijk om een onderscheid te maken tussen de twee doelen en een holistische aanpak te hanteren voor zowel gewichtsverlies als algemene gezondheid.
Gewoontes, afvallen en moeite doen
Gewoontes vormen de kern van ons dagelijks leven en hebben een aanzienlijke invloed op ons vermogen om succesvol af te slanken. Het doorbreken van oude patronen en het aanleren van nieuwe, gezondere gewoontes is vaak de sleutel tot duurzaam gewichtsverlies.
Dit vereist echter inzet en moeite. Het is niet voldoende om slechts kennis te hebben van gezonde voeding en oefeningen; het gaat erom deze kennis consequent in praktijk te brengen.
Afslanken is meer dan een tijdelijke verandering; het is een levenslange inzet voor gezondere keuzes. Het betekent prioriteit geven aan voedzame voeding, regelmatig bewegen, en bewust zijn van je gedrag en triggers.
De moeite die je doet om je gewoontes te veranderen, is een investering in jezelf. Het vereist geduld, volharding en een positieve instelling om de uitdagingen en terugvallen die onvermijdelijk zijn, te overwinnen.
Inzicht in waarom je bepaalde gewoontes hebt en het ontwikkelen van strategieën om deze te veranderen, zijn cruciaal. Het gaat erom een balans te vinden die werkt voor jou, waarbij je geniet van het leven terwijl je toch gezonde keuzes maakt.
Afslanken en het aanleren van nieuwe gewoontes is niet altijd gemakkelijk, maar de voordelen voor je gezondheid en welzijn zijn het harde werk meer dan waard.